Có thể bạn chưa biết: Con người có mấy giác quan? 

Con người có mấy giác quan? Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng openstreetsdet.org tìm hiểu đầy đủ và hệ thống hơn về các giác quan của con người để có cái nhìn toàn diện hơn.

Con người có mấy giác quan? 

Về cơ bản, từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta đều được dạy rằng con người có 5 giác quan quen thuộc gồm: thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác và xúc giác. Đây là những giác quan đóng vai trò nền tảng, giúp con người tiếp nhận thông tin từ môi trường xung quanh và phản hồi lại một cách phù hợp.

Hiểu một cách đơn giản, giác quan chính là hệ thống các tế bào cảm giác có khả năng phản ứng khi bị tác động bởi những yếu tố bên ngoài như ánh sáng, âm thanh, mùi vị hay áp lực. Sau khi tiếp nhận kích thích, các tế bào này sẽ truyền tín hiệu đến vùng tương ứng của não bộ để phân tích, xử lý và “giải mã” thông tin một cách chính xác nhất.

Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu khoa học hiện đại, số lượng giác quan của con người không chỉ dừng lại ở con số 5. Vậy chính xác thì con người có mấy giác quan? Trên thực tế, con người có thể sở hữu tới khoảng 18 giác quan khác nhau và đảm nhiệm một vai trò riêng biệt nhưng lại liên kết chặt chẽ với nhau. 

Các giác quan cơ bản mà ai cũng biết

Thị giác – Cánh cửa mở ra thế giới hình ảnh

Thị giác là giác quan giúp con người nhận biết và diễn giải thông tin thông qua ánh sáng. Mắt đóng vai trò như một “bộ thu tín hiệu”, trong đó có những bộ phận đảm nhiệm việc tiếp nhận ánh sáng và những bộ phận khác chịu trách nhiệm phân tích màu sắc, hình dạng, khoảng cách. Nhờ đó, chúng ta có thể nhận diện sự vật, con người và không gian xung quanh một cách trực quan. Không chỉ đơn thuần là nhìn thấy, thị giác còn giúp não bộ đánh giá chuyển động, chiều sâu và tốc độ, từ đó hỗ trợ con người trong sinh hoạt, lao động cũng như các hoạt động đòi hỏi độ chính xác cao.

Thính giác – Cầu nối giao tiếp và cảm xúc

Thính giác cho phép chúng ta nghe được âm thanh thông qua khả năng phát hiện các rung động của sóng âm khi tác động vào màng nhĩ. Sau đó, tín hiệu âm thanh được truyền đến não bộ để phân tích thành lời nói, tiếng động hay giai điệu.

Đây được xem là một trong những giác quan quan trọng bậc nhất bởi thính giác không chỉ giúp con người cảm nhận thế giới sống động hơn mà còn đóng vai trò thiết yếu trong giao tiếp xã hội. Nhờ có thính giác, chúng ta có thể trò chuyện, chia sẻ cảm xúc và xây dựng các mối quan hệ một cách tự nhiên.

Khứu giác – Nhận diện mùi hương và ký ức

Khứu giác là giác quan giúp con người nhận biết mùi thông qua các phản ứng hóa học xảy ra trong khoang mũi. Không chỉ dừng lại ở việc phân biệt mùi thơm hay mùi khó chịu, khứu giác còn có mối liên hệ mật thiết với trí nhớ và cảm xúc.

Vị giác – Cảm nhận hương vị đa dạng

Vị giác giúp chúng ta phân biệt các vị cơ bản như mặn, ngọt, chua, đắng và umami. Trong đó, umami được xem là vị ngọt tự nhiên, thường xuất hiện trong các món canh, súp hoặc thực phẩm giàu protein. Theo các nhà khoa học, umami gắn liền với glutamate – một hợp chất phổ biến trong thực phẩm. Nhờ vị giác, bữa ăn không chỉ đơn thuần là nạp năng lượng mà còn trở thành một trải nghiệm thú vị.

Xúc giác – Cảm nhận qua làn da

Xúc giác cho phép con người cảm nhận sự tiếp xúc, áp lực hay rung động thông qua bề mặt da. Các thụ thể xúc giác phân bố không đồng đều, vì vậy những vùng như đầu ngón tay hay khuôn mặt thường nhạy cảm hơn so với các vùng khác. Giác quan này giúp chúng ta phản ứng kịp thời với môi trường, từ đó bảo vệ cơ thể khỏi những tác động bất lợi.

Những giác quan mở rộng ít người để ý

Giác quan áp lực – Nhận biết lực tác động

Giác quan áp lực thường bị nhầm lẫn với xúc giác, tuy nhiên trên thực tế đây là một giác quan riêng biệt. Nó giúp con người cảm nhận được các lực tác động lên cơ thể, từ áp lực nhẹ đến mạnh. Đáng chú ý, nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ thường nhạy cảm hơn nam giới trong việc cảm nhận áp lực, không chỉ về mặt thể chất mà cả tinh thần.

Giác quan ngứa – Tín hiệu cảnh báo tự nhiên

Cảm giác ngứa xuất hiện khi các tế bào da bị kích thích bởi yếu tố bên ngoài. Ngay lập tức, tín hiệu được gửi đến não bộ như một lời cảnh báo, giúp con người nhận biết rằng cơ thể đang tiếp xúc với tác nhân có thể gây hại.

Giác quan nhiệt độ – Cảm nhận nóng và lạnh

Giác quan này giúp chúng ta nhận biết sự thay đổi nhiệt độ từ môi trường bên ngoài cũng như bên trong cơ thể. Nhờ đó, con người có thể điều chỉnh hành vi như mặc thêm áo khi lạnh hoặc tránh xa nguồn nhiệt quá cao.

Các giác quan liên quan đến vận động và cảm nhận bên trong

Giác quan cơ thể (bản thể giác)

Giác quan cơ thể giúp bạn nhận biết vị trí của các bộ phận trên cơ thể ngay cả khi nhắm mắt. Ví dụ, bạn vẫn có thể chạm đúng vào mũi hay môi mà không cần nhìn. Chính vì vai trò quan trọng này, giác quan cơ thể thường được xem là “giác quan thứ 6” trong đời sống hằng ngày.

Giác quan căng thẳng của cơ

Các thụ thể trong cơ bắp có nhiệm vụ theo dõi độ căng – giãn của cơ và gửi tín hiệu đến não bộ khi vượt quá giới hạn an toàn. Nhờ đó, cơ thể có thể phản ứng kịp thời, tránh những tổn thương nghiêm trọng như chuột rút hay rách cơ.

Giác quan đau đớn – Bảo vệ cơ thể

Đau đớn là một giác quan riêng biệt với ba loại thụ thể khác nhau, giúp con người cảm nhận tổn thương ở da, xương khớp và nội tạng. Mặc dù khó chịu, nhưng cảm giác đau đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc cảnh báo nguy hiểm.

Giác quan cân bằng – Giữ vững tư thế

Giác quan cân bằng giúp con người xác định phương hướng, giữ thăng bằng khi di chuyển. Nếu thiếu đi giác quan này, việc đi đứng hay xác định trái – phải sẽ trở nên vô cùng khó khăn.

Kết luận

Như vậy bạn đã biết con người có mấy giác quan rồi chứ, ngoài 5 giác quan quen thuộc, con người còn sở hữu nhiều giác quan khác đóng vai trò quan trọng trong việc cảm nhận, vận động và bảo vệ cơ thể. Việc hiểu rõ hơn về các giác quan không chỉ giúp chúng ta trân trọng cơ thể mình mà còn biết cách chăm sóc sức khỏe một cách khoa học hơn.